Δεν αρκεί η αξιοποίηση της τεχνολογίας μόνο… Δεν επαρκεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός, ιδιαίτερα όταν υλοποιείται ως αυτοσκοπός. Η επιχειρηματική αριστεία, κατακτάτε στρατηγικά, μέσα από τη βαθύτερη κατανόηση του συστήματος και του γενικότερου περιβάλλοντος, μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται και αλληλοεπιδρά, η ίδια η επιχείρηση.
Οι επιχειρηματικοί στόχοι σήμερα
Αν ρωτήσετε διευθυντικά στελέχη ή ιδιοκτήτες εταιρειών & επιχειρήσεων, ποιος είναι ο κύριος στόχος της επιχείρησης στην οποία δραστηριοποιούνται, η τραγική πλειοψηφία θα απαντήσει -αυθόρμητα- λάθος, όταν θα αναφερθούνε ξεκάθαρα στην κερδοφορία.
Κύριος στόχος ενός οικονομικού οργανισμού, θα πρέπει να αποτελεί η βιωσιμότητά του. Η βιωσιμότητα μίας επιχείρησης, εσωκλείει, εκτός του κέρδους, έννοιες όπως την υγιή οικονομική ανάπτυξη, την αντιμετώπιση των προκλήσεων, την ικανοποίηση όλων των ενδιαφερόμενων μερών (Stakeholders), την αφομοίωση και προσαρμογή σε κοινωνικές και τεχνολογικές μεταβολές και γενικότερα, την εξασφάλιση της συνέχειάς της στο χρόνο, μέσω της εξέλιξής της.
Σωστές λύσεις σε λάθος προβλήματα
Η εστίαση μίας διοίκησης στην κερδοφορία της επιχείρησης, θα οδηγήσει -αργά ή γρήγορα- στην αποδόμηση του οικονομικού οργανισμού και ως παράδοξο, θα επιφέρει το τελείως αντίθετο αποτέλεσμα, με την πλήρη αδυναμία εκτέλεσης διεργασιών.
Πολύ απλά, δεν μπορεί π.χ. μία επιχείρηση να επιδιώκει καλύτερη κερδοφορία προσπαθώντας να παράγει μεγαλύτερο έργο και πωλήσεις, διατηρώντας το ίδιο -σε αριθμό- ανθρώπινο δυναμικό και στην υπερ-απόδοσή του. Η υπερ-εκμετάλλευση ανθρώπινων πόρων θα οδηγήσει σε κόπωση, μείωση της παραγωγικότητας, απώλειες θέσεων και τελικά, σε αντίθετα, αρνητικά αποτελέσματα. Το ίδιο συμβαίνει και όταν θέτουμε στόχους σε διαφορετικά τμήματα μίας εταιρείας, χωρίς να υπολογίσουμε ότι η επίτευξη του ενός (πχ. Μείωση Days on Hands stock στο τμήμα αποθήκης) θα συνεισφέρει αρνητικά στην επίτευξη του άλλου (αύξηση back orders στο τμήμα πωλήσεων).
Ο καθηγητής στη θεωρία συστημάτων, Russell A. Ackoff, στο βιβλίο του «Redesigning the future» (1974), αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η επιτυχημένη επίλυση ενός προβλήματος απαιτεί την εύρεση της σωστής λύσης στο σωστό πρόβλημα. Αποτυγχάνουμε συχνότερα, επειδή επιλύουμε το λάθος πρόβλημα, παρά επειδή δίνουμε λάθος λύση στο σωστό πρόβλημα.»
Η συστημική σκέψη λοιπόν, μπορεί να μας βοηθήσει να αναγνωρίσουμε και να χαρακτηρίσουμε σύνθετα προβλήματα και στη συνέχεια να τα επιλύσουμε, μέσω της συστημικής ανάλυσης.
Αντίστοιχα και ο δρόμος προς την επιχειρηματική επιτυχία, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως μία ευθεία γραμμή, που θα ενώσει την κατάσταση «Α» μίας επιχείρησης με την επιθυμητή κατάσταση «Β». Ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή, οι παράγοντες (μεταβλητές) που διαμορφώνουν την πορεία προς το στόχο, είναι πολλοί και αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους, οδηγώντας σε παρεκκλίσεις, οι οποίες με τη σειρά τους απαιτούν διαρκώς, άλλοτε μικρότερες, άλλοτε μεγαλύτερες διορθωτικές κινήσεις.
Επιχειρηματική Αριστεία & Συστημική Δυναμική
Η επιχειρηματική αριστεία αποτελεί τον ιδεατό στόχο μιας σύγχρονης επιχείρησης η οποία αποβλέπει στην απόκτηση ενός ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος προκειμένου όχι μόνο να επιβιώσει, αλλά και να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που ανακύπτουν σε καιρούς οικονομικής κρίσης.
Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, ο δρόμος προς την κατάκτηση της επιχειρηματικής αριστείας διαμορφώνεται:
- Αλλάζοντας διαρκώς στο χρόνο, έχοντας την τάση να «λοξοδρομεί»
- Επηρεάζεται από πολλές μεταβλητές, εσωτερικές και εξωτερικές του συστήματος, που αποτελεί την επιχείρηση
- Υλοποιώντας διορθωτικές κινήσεις, αφού αναγνωριστούν τα σωστά σημεία ελέγχου, μίας διαδικασίας
Στα σύγχρονα και σύνθετα επιχειρηματικά συστήματα, η μεθοδολογία της Συστημικής Δυναμικής, μας βοηθά να:
- κατανοήσουμε τη συμπεριφορά τους
- προσδιορίσουμε τα προβλήματα που αναδύονται από τη λειτουργία τους
- επινοούμε και να εφαρμόζουμε λύσεις (παρεμβάσεις) που «ανακουφίζουν» το πρόβλημα.
Στην πράξη
Η θεμελιώδης κατανόηση της Συστημικής Δυναμικής για τις επιχειρήσεις, αρκείται στον προσδιορισμό του κάθε οικονομικού οργανισμού ως ένα σύστημα με αλληλοεπιδρόμενα μέρη, την αναγνώριση και την αποτύπωση των προβλημάτων τους (όχι των συμπτωμάτων) στη διάρκεια του χρόνου και την εφαρμογή ανάλογων λύσεων.
Μία εφαρμογή της μεθοδολογίας στο παράδειγμα του ανθρώπινου δυναμικού, που αναφέραμε παραπάνω, περιγράφεται στο σχήμα που ακολουθεί.
Αποτυπώνοντας τις μεταβλητές που επηρεάζουν τη παραγωγικότητα και την αλληλεξάρτηση με τους ανθρώπινους πόρους για την παραγωγή έργου, είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε την πηγή του προβλήματος όταν δημιουργείτε, και να επέμβουμε ανάλογα εξασφαλίζοντας στο χρόνο, την ομαλότερη δυνατή λειτουργία του συστήματος.
Η προσέγγιση αυτή, αποτελεί «φαινόμενο» για την κατανόηση και διαχείριση, όχι μόνο σύνθετων επιχειρηματικών μοντέλων, αλλά και σε κάθε τι που μας απασχολεί στην καθημερινότητά μας. Ως παρατηρητές, μπορούμε να προσδιορίσουμε, με τη μορφή συστήματος το κάθε τι που μας απασχολεί (οικογένεια, εργασία, προσωπικές σχέσεις) και εφαρμόζοντας την ίδια ακριβώς μεθοδολογία σε αυτό και τα αλληλεξαρτόμενα μέρη του, να μπορέσουμε να επιτύχουμε τους επιμέρους στόχους του, αποτελεσματικότερα και αποδοτικότερα.
Συμπερασματικά
Ο δρόμος σήμερα προς την επιχειρηματική (και όχι μόνο) αριστεία, είναι συστημικά δυναμικός. Πανδημία, γεωπολιτικές εξελίξεις, τεχνητή νοημοσύνη, ψηφιακή εποχή… Όσο μεταβάλλονται οι εσωτερικοί και εξωτερικοί παράγοντες στα πλαίσια της επιχειρηματικής δραστηριότητας, τόσο θα αλλάζει και η «ιδανική» πορεία, προς την επίτευξη των ιδεατών στόχων της. Μία πρόκληση, όπου η συστημική σκέψη μέσω της ανάλογης στρατηγικής, διαθέτει μεθοδολογίες και εργαλεία για να την αντιμετωπίσει αποτελεσματικά.
Εν μέσω προκλήσεων και αβέβαιων καιρών.
Κωνσταντίνος Κουτσαντώνης
RDC Informatics | Digital Marketing | Division Director